W dyskusji nad wychodzeniem gospodarki światowej z obecnego kryzysu występuje pewien paradoks. Z jednej strony, z przeprowadzonych już badań teoretycznych, a przede wszystkim empirycznych, wynika dosyć jasno, że proces ten jest zdecydowanie dłuższy w tych przypadkach, gdy recesję poprzedza kryzys finansowy i gdy ma on charakter globalny. Z drugiej strony, od co najmniej trzech lat formułowane były opinie o wejściu gospodarki światowej w fazę ożywienia, które to oceny okazywały się w następnych kwartałach wyraźnie przedwczesne. Nasuwa się więc pytanie, dlaczego wbrew wnioskom z badań, formułowane są – i to w sposób systematyczny – optymistyczne, mało realistyczne oczekiwania co do przyszłego stanu koniunktury. Celem artykułu jest próba bliższego naświetlenia wskazanego paradoksu. Chodzi więc o próbę pokazania, w jakim stopniu najnowsze badania nad podobnymi epizodami z przeszłości oraz nad obecnym kryzysem pomagają określić warunki sprzyjające wystąpieniu w najbliższych latach trwałego ożywienia. Naturalnym punktem wyjścia jest nawiązanie do niektórych przynajmniej aspektów dyskusji nad charakterem współczesnego cyklu koniunkturalnego. Ten szerszy kontekst, obejmujący też doświadczenia obecnego kryzysu, pozwoli bardziej precyzyjnie przedstawić różne sposoby rozumienia ożywienia gospodarczego. Posłuży to następnie do przedstawienia: a) wyników badań ukierunkowanych na uchwycenie specyficznych cech ożywienia następującego po kryzysach finansowych oraz b) kierunku badań nad możliwością wystąpienia tzw. ożywienia bezkredytowego (creditless recovery).