Bieżący numer
Numery archiwalne
O czasopiśmie
Cele i zakres
Wydawca
Kolegium Redakcyjne
Zasady etyczne
Indeksowanie i archiwizacja
Prawa autorskie, licencje i dostęp
Dla autorów
Wytyczne
Opłaty
Procedura recenzowania
Przygotowanie artykułu do publikacji
Korekty i sprostowania
Zasady etyczne
Prawa autorskie, licencje i dostęp
Kontakt
PRACA ORYGINALNA
Strategie immunizacji ekonomii neoklasycznej przeciwko ekonomii behawioralnej – perspektywa Popperowska
1
Wroclaw University of Economics and Business, Poland
Data nadesłania: 10-03-2024
Data ostatniej rewizji: 04-06-2024
Data akceptacji: 08-07-2024
Data publikacji: 21-12-2024
GNPJE 2024;320(4):51-73
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Mimo że ekonomia neoklasyczna nieustannie spotyka się z krytyką, to pozostaje dominującym paradygmatem nauk ekonomicznych. Dzieje się tak głównie ze względu na wykorzystanie strategii immunizacji opartych na niefalsyfikowalnych koncepcjach użyteczności i racjonalności. W niniejszym artykule oceniono, czy użycie teorii filozoficznych Karla Poppera jest uzasadnione. Po pierwsze, zrekonstruowano idee Poppera dotyczące strategii immunizacji, analizy sytuacyjnej, zasady racjonalności i metafizycznego programu badawczego. Po drugie, poddano analizie to, w jaki sposób strategie immunizacji ekonomii neoklasycznej działają w obliczu krytyki ze strony ekonomii behawioralnej. Stwierdzono, że aplikacja metod ekonomii neoklasycznej nie skutkuje nowymi domysłami empirycznymi. Rezultat ten oceniono w odniesieniu do zasady racjonalności – ze względu na jego podobieństwo do aksjomatu optymalizacji ekonomii neoklasycznej. Ponadto w celu ukazania, że analiza ta nie ma charakteru jedynie historycznego, zbadano znaczenie teorii Poppera w kontekście niedawnego włączenia w ramach ekonomii neoklasycznej spostrzeżeń z obszaru ekonomii behawioralnej.
FINANSOWANIE
Praca została zrealizowana przy wsparciu Funduszu Wsparcia Badań Naukowych Wydziału Ekonomii i Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. MPK: B701210.
REFERENCJE (87)
1.
Agassi J. [1975], The Nature of Scientific Problems and their Roots in Metaphysics, in: Agassi J., Science in Flux, vol. 28: 208–239, Boston Studies in the Philosophy of Science.
2.
Agassi J. [2009], Popper’s Insights into the State of Economics, in: Parusniková Z., Cohen R. (eds.), Rethinking Popper: 357–368, Springer Science.
3.
Angner E. [2019], We’re all behavioral economists now, Journal of Economic Methodology, 26 (3): 195–207.
4.
Backhouse R. [2012], The rise and fall of Popper and Lakatos in economics, in: Mäki U. (ed.), Philosophy of Economics: 25–48, Elsevier.
5.
Backhouse R., Cherrier B. [2017], The age of the applied economist: the transformation of economics since the 1970 s, History of Political Economy, 49: 1–33.
6.
Becker G. [1976], The economic approach to human behavior, University of Chicago Press.
7.
Becker G. [1993], The Economic Way of Looking at Behavior, The Journal of Political Economy, 101 (3): 385–409.
8.
Becker G., Murphy K. [1988], A Theory of Rational Addiction, Journal of Political Economy, 96 (4): 675–700.
9.
Berg N., Gigerenzer G. [2010], As-if behavioral economics: Neoclassical economics in disguise?, History of Economic Ideas, 18 (1): 133–165.
10.
Blaug M. [1992], The Methodology of Economics (2nd ed), Cambridge University Press.
11.
Boland L. [1990], Understanding the Popperian legacy in economics, Research in the History of Economic Thought and Methodology, 7: 273–284.
12.
Caldwell B. J. [1991], Clarifying Popper, Journal of Economic Literature, 29 (1): 1–33.
13.
Cedrini M., Fontana M. [2018], Just Another Niche in the Wall? How Specialization is Changing the Face of Economics, Cambridge Journal of Economics, 42 (2): 427–451.
14.
Colander D. [2010], Moving beyond the rhetoric of pluralism. Suggestions for an ‘inside-the mainstream’ heterodoxy, in: Garnett Jr R., Olsen E., Starr M. (eds.), Economic pluralism: 36–47, Routledge.
15.
Colander D., Holt R., Barkely J. [2004], The Changing Face of Mainstream Economics, Review of Political Economy, 16 (4): 485–499.
16.
Davis J. B. [2006], The Turn in Economics: Neoclassical Dominance to Mainstream Pluralism, Journal of Institutional Economics, 2 (2): 1–20.
17.
De Marchi N. (ed.) [1988], The Popperian Legacy in Economics, Cambridge University Press.
18.
Dow S. [2012], Foundations for new economic thinking: a collection of essays, Palgrave Macmillan, London.
19.
Dow S. [2013], Formalism, rationality, and evidence: the case of behavioural economics, Erasmus Journal for Philosophy and Economics, 6 (3): 26–43.
20.
Earl P. E. [2010], Economics fit for the Queen: a pessimistic assessment of its prospects, Prometheus, 28 (3): 1–17.
21.
Earl P. E., Peng T. C. [2012], Brands of economics and the Trojan horse of pluralism, Review of Political Economy, 24 (3): 451–68.
22.
Ericson K. M. Laibson, D. [2019], Intertemporal choice, in: Bernheim B. D., DellaVigna S., Laibson D. (eds.), Handbook of Behavioral Economics: Applications and Foundations: 1–67, North-Holland.
23.
Fehr E., Schmidt K. M. [1999], A theory of fairness, competition, and cooperation, The Quarterly Journal of Economics, 114 (3): 817–868.
25.
Gigerenzer G., Todd P. M. [1999], Simple heuristics that make us smart, Oxford University Press.
26.
Gintis H. [2007], A framework for the unification of the behavioral sciences, Behavioral and Brain Sciences, 30 (1): 1–16.
27.
Gorton W. A. [2006], Karl Popper and the Social Sciences, State University of New York Press.
28.
Gräbner C., Strunk B. [2020], Pluralism in economics: Its critiques and their lessons, Journal of Economic Methodology, 27 (4): 311–329.
29.
Guala F. [2000], The logic of normative falsification: rationality and experiments in decision theory, Journal of Economic Methodology, 7 (1): 59–93.
30.
Hands D. W. [1984], The role of crucial counterexamples in the growth of economic knowledge: Two case studies in the recent history of economic thought, History of Political Economy, 16 (1): 59–67.
31.
Hands D. W. [1985], Karl Popper and economic methodology: a new look, Economics & Philosophy, 1 (1): 83–99.
32.
Hands D. W. [1988], Ad Hocness in Economics and Popperian Philosophy, in: De Marchi N. (ed.), The Popperian Legacy in Economics and Beyond: 121–137, Cambridge University Press.
33.
Hands D. W. [1990], Second thoughts on ‘second thoughts’: Reconsidering the Lakatosian progress of the general theory, Review of Political Economy, 2 (1): 69–81.
34.
Hands D. W. [1992], Falsification, situational analysis and scientific research programs: the Popperian tradition in economic methodology, in: De Marchi N. (ed.), Post-Popperian Methodology of Economics: Recovering Practice: 19–54, Kluwer Academic.
35.
Hands D. W. [2001], Reflection without Rules: Economic Methodology and Contemporary Science Theory, Cambridge University Press.
36.
Hodgson G. M. [2012a], On the limits of rational choice theory, Economic Thought, 1 (1): 94–108.
37.
Hodgson G. M. [2012b], From pleasure machines to moral communities: an evolutionary economics without homo economicus, University of Chicago Press.
38.
Hoover K. D. [2016], Situational Analysis, in: McIntyre L., Rosenberg A. (eds.), The Routledge Companion to Philosophy of Social Science: 202–210, Routledge.
39.
Infante G., Lecouteux G., Sugden R. [2016], Preference purification and the inner rational agent: a critique of the conventional wisdom of behavioural welfare economics, Journal of Economic Methodology, 23 (1): 1–25.
41.
Kahneman D., Knetsch J. L., Thaler R. [1986], Fairness as a constraint on profit seeking: Entitlements in the market, The American economic review, 76 (4): 728–741.
42.
Kapeller J. [2013], ‘Model-platonism’ in economics: On a classical epistemological critique, Journal of Institutional Economics, 9 (2): 199–221.
43.
Kerstenetzky C. [2009], Plural situational logic: the rationa (lisabi) lity principle, Cambridge Journal of Economics, 33 (2): 193–209.
44.
Koertge N. [1975], Popper’s metaphysical research program for the human sciences, Inquiry 18 (4): 437–462.
45.
Koertge N. [1979], The Methodological Status of Popper’s Rationality Principle, Theory and Decision, 10: 83–95.
46.
Lagueux M. [1993], Popper and the rationality principle, Philosophy of the Social Sciences, 23 (4): 468–480.
47.
Lakatos I. [1970], History of science and its rational reconstructions, in: PSA. Proceedings of the biennial meeting of the philosophy of science association: 91–136, Cambridge University Press.
48.
Latsis S. [1972], Situational determinism in economics, British Journal for the Philosophy of Science, 23 (3): 207–245.
49.
Latsis S. [1976], A Research Programme in Economics, in: Latsis S. (ed.), Method and Appraisal in Economics: 1–41, Cambridge University Press.
50.
Lazear E. P. [2000], Economic imperialism, The Quarterly Journal of Economics, 115 (1): 99–146.
51.
Małecka M. [2020], The normative decision theory in economics: A philosophy of science perspective. The case of the expected utility theory, Journal of Economic Methodology, 27 (1): 36–50.
52.
Miller D. [1974], Popper’s Qualitative Theory of Verisimilitude, The British Journal for the Philosophy of Science, 25 (2): 166–177.
53.
Nadeau R. [1993], Confuting Popper on the Rationality Principle, Philosophy of the Social Sciences, 23 (4): 446–467.
54.
Notturno M. [1998], Truth, rationality, and the situation, Philosophy of the Social Sciences, 28 (3): 400–421.
55.
Osmani S. R. [2019], Rationality, behavioural economics and Amartya Sen, Journal of Human Development and Capabilities, 20 (2): 162–180.
56.
Ostapiuk A. [2019], Droga ekonomii wolnej od wartościowania do epistemologicznej pychy. Użycie i nadużycie matematyki przez ekonomistów, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 67: 153–202.
57.
Ostapiuk A. [2021], The Eclipse of Value-Free Economics. The concept of multiple self versus homo economicus, Publishing House of Wroclaw University of Economics and Business.
58.
Ostapiuk A. [2022], Weakness of will. The limitations of revealed preference theory, Acta Oeconomica, 72 (1): 1–23.
59.
Palacio-Vera A. [2019], ‘Situational Analysis’ and Economics: an attempt at clarification, Economics & Philosophy, 35 (3): 479–498.
61.
Popper K. [1972], Objective Knowledge: An Evolutionary Approach, Clarendon Press.
62.
Popper K. [1974], Replies to my Critics, in: Schlipp P. (ed.), The Philosophy of Karl Popper (Book II): 961–1197, Open Court.
63.
Popper K. [1982], Quantum theory and the schism in physics. The postscript to the logic of Scientific Discovery (ed. W. Bartley), Hutchinson.
64.
Popper K. [1983], Realism and the aim of science. The postscript to the logic of Scientific Discovery (ed. W. Bartley), Routledge.
65.
Popper K. [1985], The rationality principle, in: Miller D. (ed.), Popper Selections: 357–365, Princeton University Press.
66.
Popper K. [1994], Models, instruments, and truth: the status of the rationality principle in the social sciences, in: Notturno M. (ed.), The Myth of the Framework: In Defense of Science and Rationality: 154–184, Routledge.
67.
Popper K. [1996], The logic of the social sciences, in: In Search of a Better World: 64–81, Routledge.
68.
Popper K. [2002] [1963], Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, Routledge.
71.
Popper K. [2013] [1945], The Open Society and Its Enemies, Princeton University Press.
73.
Rosenberg A. [1992], Economics – Mathematical Politics or Science of Diminishing Returns, Chicago University Press.
74.
Ryan A. [1985], Popper and Liberalism, in: Currie G., Musgrave A. (eds.), Popper and the Human Sciences: 89–104, Kluwer Academic Publishers.
76.
Sen A. K. [1977], Rational Fools: A Critique of the Behavioural Foundations of Economic Theory, Philosophy and Public Affairs, 6 (4): 317–344.
77.
Sent E. M. [2004a], Behavioral economics: how psychology made its (limited) way back into economics, History of Political Economy, 36 (4): 735–760.
78.
Sent E. M. [2004b], The legacy of Herbert Simon in game theory, Journal of Economic Behavior & Organization, 53 (3), 303–317.
79.
Simon H. [1957], Administrative behavior: A study of decision-making processes in administrative organization (2nd ed), Macmillan.
80.
Stigler G., Becker B. [1977], De gustibus non est disputandum, The American Economic Review, 67 (2): 76–90.
81.
Sugden R. [2018], The community of advantage: A behavioural economist’s defence of the market, Oxford University Press.
82.
Thaler R. H. [2015], Misbehaving: The making of behavioral economics, W. W. Norton & Company.
83.
Thaler R. H., Sunstein C. R. [2008], Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness, Yale University Press.
84.
Thomas R. [2017], Karl Popper and the methodologists of economics, Cambridge Journal of Economics, 41 (4): 1143–1160.
85.
Truc A. [2018], Is ‘new’ behavioral economics ‘mainstream’?, Journal of Economic Methodology, 25 (1): 83–104.
86.
Udehn L. [2001], Methodological Individualism: Background, History and Meaning, Routledge.
87.
Watkins J. [1970], Imperfect Rationality, in: Borger R., Cioffi F. (eds.), Explanation in the Behavioral Sciences: 167–212, Cambridge University Press.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2300-5238 |
"Digitalizacja czasopisma Gospodarka Narodowa", sfinansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę, w ramach umowy nr 555/P-DUN/2018.
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
