PRACA ORYGINALNA
Gospodarka współdzielenia a zachowania polskich młodych singli: przypadek BlaBlaCar
Więcej
Ukryj
1
Academic Unit for Economics, Faculty of Management, University of Warsaw, Poland
Data nadesłania: 11-06-2020
Data ostatniej rewizji: 25-09-2020
Data akceptacji: 06-10-2020
Data publikacji: 30-12-2020
Autor do korespondencji
Tomasz Zalega
Academic Unit for Economics, Faculty of Management, University of Warsaw, Szturmowa 3, 02-678 Warsaw, Poland
GNPJE 2020;304(4):105-134
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Artykuł ma charakter badawczy. Celem opracowania jest uchwycenie wiedzy posiadanej przez młodych singli na temat gospodarki współdzielenia oraz kluczowych motywów skłaniających ten segment konsumentów do korzystania z serwisu BlaBlaCar jako najpopularniejszego przedsięwzięcia sharing economy w zakresie transportu osobowego. W części teoretycznej tekstu, na podstawie krytycznej analizy literatury, wyjaśniono pojęcie i istotę gospodarki współdzielenia, scharakteryzowano usługę transportową BlaBlaCar będącą jej sztandarowym przykładem oraz podjęto się próby wyjaśnienia pojęć „singiel” i „młody singiel”. W części empirycznej artykułu skoncentrowano się na konceptualizacji badań oraz opisie próby badawczej i jej cechach charakterystycznych. Następnie na podstawie badań własnych przeanalizowano wiedzę młodych singli na temat sharing economy oraz omówiono najistotniejsze motywy zachęcające ich do korzystania z serwisu BlaBlaCar. Podstawą analizy jest kwestionariusz ankiety przeprowadzonej w okresie od 1 maja do 30 lipca 2018 roku na próbie 826 młodych singli, którzy podejmowali suwerenne decyzje na rynku. Z przeprowadzonego badania wynika, że młodzi single wykazali się w miarę dobrą znajomością przedsięwzięć sharing economy i najpopularniejszych serwisów internetowych w zakresie współdzielenia pojazdów, jednak gubili się w bogatej terminologii związanej z platformami współpracy i często nieprawidłowo pojmowali gospodarkę współdzielenia, utożsamiając ją z gospodarką dostępu, gospodarką daru czy gospodarką na żądanie. BlaBlaCar to niewątpliwie jeden z najpopularniejszych przykładów zastosowania fundamentów gospodarki współdzielenia w praktyce. Z przeprowadzonego badania wynika, że prawie 3/5 ankietowanych korzysta z serwisu BlaBlaCar. Aktywnymi uczestnikami wspomnianej platformy wymiany są najczęściej mężczyźni z grupy wiekowej 18–23 lata, legitymujący się wykształceniem licencjackim lub inżynierskim, dysponujący miesięcznym dochodem nieprzekraczającym 3 tys. PLN i zamieszkujący miasta powyżej 500 tys. mieszkańców. Najważniejszymi motywami skłaniającymi badanych do
korzystania z BlaBlaCar okazały się niższe koszty podróży, lepsze warunki podróżowania, możliwość szybkiego i bezpośredniego dojazdu do miejsca docelowego oraz względy ekologiczne. Z kolei relacje społeczne, jakie nawiązują się między użytkownikami serwisów typu BlaBlaCar.pl, stanowią swoistą hybrydę relacji powstających w bezpośredniej interakcji w czasie wspólnych przejazdów oraz tych, które powstają w cyberprzestrzeni.
REFERENCJE (70)
1.
Belk R. [2014], You Are What You Can Access: Sharing and Collaborative Consumption Online, Journal of Business Research, 67(8): 1595–1600.
2.
Bell D. [1991], Modes of Exchange: Gift and Commodity, The Journal of Socio-Economics, 20(2): 155–167.
4.
Bonciu F., Bâlgăr A. [2016], Sharing Economy as a Contributor to Sustainable Growth. An EU Perspective, Romanian Journal of European Affairs, 16(2): 36–45.
5.
Botsman R., Rogers R. [2011], What’s Mine Is Yours: How Collaborative Consumption is Changing the Way We Live, Collins, London.
6.
Botsman R. [2016], The sharing economy lacks a shared definition, www.fastcoexist.com/3022028/the-sharing-economy-lacks-a-shared-definition [March 2, 2018].
8.
Böcker L., Meelen T. [2017], Sharing for people, planet or profit? Analysing motivations for intended sharing economy participation, Environmental Innovation and Societal Transitions, June, 23: 28–39.
9.
Chambers-Schiller L. [1999], Singlehood, In: Stearns P.N. (ed.), Encyclopaedia of Social History, Routledge, New York-London.
10.
Codagnone C., Martens B. [2016], Scoping the Sharing Economy: Origins, Definitions, Impact and Regulatory Issues, Digital Economy Working Paper 2016/01 JRC100369, Seville: Institute for Prospective Technological Studies.
11.
Cohen M.A. [2009], The Emergence of a Global Generation, The Futurist, 43(1): 57–59.
12.
Cohen B., Kietzmann J. [2014], Ride on! Mobility business models for the sharing economy, Organization and Environment, 27(3): 279–296.
14.
Deml S. [2009], Singles also Thema in der Familiensoziologie Stellenwert, Probleme und unterschiedliche Facetten in der sozialwissenschaftlichen Forschung, Grin Verlag, München.
15.
Denning S. [2014], An economy of access is opening for business: five strategies for success, Strategy & Leadership, 42(4): 14–21.
16.
Dredge D., Gyimothy S. [2015], The Collaborative Economy and Tourism: Critical Perspectives, Questionable Claims and Silenced Voices, Tourism Recreation Research, 40(3): 286–302.
17.
Feelländer A., Ingram C., Teigland R. [2015], Sharing Economy – Embracing Change with Caution, Näringspolitiskt Forum Rapport #11, Örebro Universitet, Entreprenörskapsforum, Örebro.
18.
Ferguson E. [1997], The rise and fall of the American carpool: 1970–1990, Transportation, 24(4): 349–376.
20.
Gemius dla e-Commerce Polska [Gemius for e-Commerce Poland],
https://www.gemius.pl/ecommerc...- aktualnosci/ile-i-w-jaki-sposob-polacy-placa-zae- zakupy.html [February 2, 2019].
21.
Graeber D. [2011], Debt: The First 5000 Years, Melville House, New York. Hamari J., Sjöklint M., Ukkonen A. [2015], The Sharing Economy: Why People Participate in Collaborative Consumption, Journal of Association for Information Science and Technology, 67(9),
https://doi.org/10.1002/asi.23... [May 15, 2018].
22.
Hertel J., Schütz A., DePaulo B.M., Morris W.L., Stucke T.S. [2007], She’s single, so what? How are singles perceived compared to people who are married?, Zeitschrift für Familienforschung, 19(2): 139–158.
23.
Hillis M. [1936], Live Alone and Like It. The Classic Guide for the Single Woman, Viargo, London.
24.
Iannacci F. [2002], The economics of open-source networks, Communications & Strategies, 48(4): 119–138.
25.
Komisja Europejska [2016], Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Europejski program na rzecz gospodarki współdzielenia, COM (2016) 356 final, Brussels.
26.
Koopman C., Mitchell M., Thierer A. [2015], The sharing economy and consumer protection regulation: The case for policy change, The Journal of Business, Entrepreneurship the Law, 8(2): 528–546.
27.
Koźlak A., Pawłowska B. [2017], Transport efektywnie korzystający z zasobów jako paradygmat współczesnego rozwoju sektora, Zeszyty Naukowe Ekonomika Transportu i Logistyka, 64: 111–128.
28.
Leibovitz L. [2015], The companies we keep: social networks, customer service, and the coming corporate challenges, In: Einav G. (ed.), The New World of Transitioned Media. Digital Realignment and Industry Transformation, Springer International Publishing, Cham.
29.
Levine D.N. [1995], Visions of the Sociological Tradition, University of Chicago Press, Chicago.
30.
Martin C.J. [2016], The sharing economy: A pathway to sustainability or a nightmarish form of neoliberal capitalism?, Ecological Economics, 121: 149–159.
31.
Menor-Campos A., Baños García-Moreno M., López-Guzmán T., Hidalgo-Fernández A. [2019], Effects of Collaborative Economy: A Reflection, Social Sciences, May, 8(142): 1–13.
32.
Morawski W. [2003], Kronika kryzysów gospodarczych, Wydawnictwo Trio, Warsaw.
33.
Owyang J. [2015], The Collaborative Economy Defined, www.web-strategist.com/blog/2015/08/27/the-collaborative-economy-defined/ [March 7, 2016].
34.
Palos-Sanchez P.R., Correia M.B. [2018], The collaborative economy based analysis of demand: Study of Airbnb case in Spain and Portugal, Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 13(3): 85–98.
35.
Petrella R. [1998], Technological innovation and welfare, Concepts and Transformation, 3(3): 283–298.
40.
Richardson L. [2015], Performing the sharing economy, Geoforum, 67: 121–129.
41.
Rifkin J. [2001], The Age of Access, The New Culture of Hypercapitalism, Where All of Life Is a Paid-For Experience, Penguin Putnam, New York.
42.
Rifkin J. [2014], The Zero Marginal Cost Society: The Internet of Things, the Collaborative Commons, and the Eclipse of Capitalism, Palgrave Macmillan, New York.
43.
Rosenmayr L., Kolland, F. [1997], Mein “Sinn” ist nicht dein “Sinn”. Verbindlichkeit oder Vielfalt – Mehrere Wege im Singletum, In: Beck U. (ed.), Kinder der Freiheit. Auflage III, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main.
44.
Rostek A., Zalega T. [2015], Konsumpcja kolaboratywna wśród polskich i amerykańskich konsumentów (część 1), Marketing i Rynek, 5: 11–19.
47.
Schor J.B., Craig J., Thompson E. [2014], Sustainable Lifestyles and the Quest for Plenitude. Case Studies of the New Economy, Yale University Press, Yale.
48.
Schor J.B., Fitzmaurice C.J. [2015], Collaborating and connecting: the emergence of the sharing economy, In: Reisch, L.A., Thogersen J. (ed.), Handbook of research on sustainable consumption, Edward Elgar, Cheltenham.
49.
Schor J.B., Walker E.T., Lee C.W., Parigi P., Cook K. [2015], On the sharing economy, Contexts, 14: 12–19.
50.
Signorelli A. [2017], Speculations on postcapitalism: how digitalization is disrupting everything we know about modern civilization, Create Space Independent Publishing Platform, Blue Harbor, Saint Paul.
51.
Sinclair M. [2016], Fair and Efficient Regulation of the Sharing Economy, Economic Affairs, 36(2): 204–211.
53.
Stein P.J. [1976], Single, Prentice-Hall, New Jersey.
54.
Stein P.J. [1981], Single Live: Unmarried Adults in Social Context, St. Martin’s Press, New York.
55.
Strähle J., Erhardt, C. [2017], Collaborative consumption 2.0: an alternative to fast fashion consumption, In: Strähle J. (ed.), Green Fashion Retail, Springer Series in Fashion Business, Singapore.
56.
Sundararajan A. [2014], Peer-to-peer Businesses and the Sharing (Collaborative) Economy: Overview, Economic Effects and Regulatory Issue,
http://smallbusiness.house. gov/uploadedfiles/1–15-2014_revised_sundararajan_testimony.pdf [May 8, 2017].
57.
Sundararajan A. [2016], Sharing Is Contagious: An Infographic on the Rise of Collaborative Consumption, MIT Press, Massachusetts.
58.
Tapscott D., Williams A.D. [2007], Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything, Penguin, New York.
59.
Tönnies F. [1988], Wspólnota i stowarzyszenie, PWN, Warsaw.
60.
Urry J. [2008], Climate change, travel and complex futures, British Journal of Sociology, 59: 261–279.
61.
Wardak P., Zalega, T. [2013], Konsumpcja kolaboratywna jako nowy trend konsumencki, Studia i Materiały, 16(1): 7–32.
62.
Watters E. [2003], Urban Tribes: A Generation Redefines Friendship, Family, and Commitment, Bloomsbury, New York–London.
63.
Williams K.C., Page R.A. [2011], Marketing to the generations, Journal of Behavioral Studies in Business, 3(3): 1–17.
64.
Wójcik D. [2017], Gospodarka współdzielenia a gospodarka doznań w sektorze turystycznym, In: Lachiewicz S., Zakrzewska-Bielawska A. (ed.), Organizacja w sieci relacji, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
65.
Vaughan R., Daverio R. [2018], Assessing the size and presence of the collaborative economy in Europe, file:///C:/Users/Artur/Downloads/Analytical%20paper%20on%20the%20economic%20scale%20and%20growth%20of%20the%20collaborative%20economy.pdf [November 10, 2018].
66.
Zalega T. [2019], Consumer Behaviour of Young Polish Singles – Selected Issues, Marketing i Rynek, 4: 3–14.
67.
Zgiep Ł. [2014], Sharing economy jako ekonomia przyszłości, Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 4(47): 193–205.
68.
www.techopedia.com/ definition/25777/peer-to-peer-network-p2p-network [27.03.2018].