PL EN
PRACA POGLĄDOWA
Koncepcje reformy systemu nadzoru nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa w Polsce
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Gdański, Polska
 
 
Data nadesłania: 03-02-2020
 
 
Data ostatniej rewizji: 08-07-2020
 
 
Data akceptacji: 06-10-2020
 
 
Data publikacji: 30-12-2020
 
 
Autor do korespondencji
Dominik Aziewicz   

Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Gdański, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824, Sopot, Polska
 
 
GNPJE 2020;304(4):135-157
 
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
W ostatnich latach system nadzoru właścicielskiego nad przedsiębiorstwami z udziałem Skarbu Państwa w Polsce uległ dwóm istotnym zmianom. W 2017 roku zostało zlikwidowane Ministerstwo Skarbu Państwa, którego kompetencje podzielono pomiędzy branżowych ministrów. Po dwóch latach powrócono do systemu scentralizowanego. Zastosowane rozwiązanie nie powinno być uznawane za docelowe, ponieważ zapowiedziano dalszą pracę nad systemem nadzoru właścicielskiego w Polsce. Celem artykułu jest zaproponowanie kierunku dalszych reform systemu nadzoru nad przedsiębiorstwami zależnymi od Skarbu Państwa na podstawie dotychczasowych doświadczeń zarówno Polski, jak i krajów rozwiniętych. Metodami badawczymi wybranymi do realizacji tego celu są: studia literaturowe, analiza systemów nadzoru właścicielskiego w krajach rozwiniętych, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań stosowanych we Francji, Wielkiej Brytanii i Norwegii, oraz analiza rozwiązań rozważanych i implementowanych w naszym kraju od początku lat dziewięćdziesiątych. Szerzej opisano system nadzoru funkcjonujący w Polsce w latach 2017–2019. Z przeprowadzonej analizy wynika, że zdecentralizowany system nie sprawdził się w naszym kraju. Ujawniły się słabości tego rozwiązania opisywane w literaturze, szczególnie brak przejrzystości oraz zatarcie granicy pomiędzy funkcją właścicielską i regulacyjną państwa. Na koniec zaproponowano rekomendacje, wśród których zwrócono uwagę na potrzebę jednoznacznego wyodrębnienia funkcji właścicielskiej państwa, zwiększenia niezależności instytucji sprawujących nadzór i kontynuowania prywatyzacji.
 
REFERENCJE (41)
1.
APE [2017], 2016–2017 Annual Report, Paris.
 
2.
Bałtowski M., Kozarzewski P. [2014], Zmiana własnościowa polskiej gospodarki 1989–2013, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
 
3.
Bałtowski M., Miszewski M. [2006], Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
4.
Bałtowski M. [2015], Ewolucja zakresu i roli polityki właścicielskiej państwa (1990–2014), Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 41.
 
5.
Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2014], Modele funkcjonowania i nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, Gospodarka Narodowa, 4(272).
 
6.
Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2018], Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
7.
Biuletyn Informacji Publicznej Rady Ministrów [2018], Rada do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, www.bip.kprm.gov.pl [dostęp: 15.02.2018].
 
8.
Biuro Komisji Sejmowych, Kancelaria Sejmu [2010], Biuletyn z posiedzenia Komisji Skarbu Państwa nr 150, Warszawa.
 
9.
Błaszczak A. [2019], Prezesi państwowych spółek mogą odetchnąć. Karuzela wyhamowała, Rzeczpospolita, https://www.rp.pl/Biznes/30721... [dostęp: 3.03.2019].
 
10.
Druk sejmowy nr 1053 [2016], Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, Warszawa.
 
11.
Druk sejmowy nr 3580 [2010], Projekt ustawy o zasadach wykonywania niektórych uprawnień Skarbu Państwa, Warszawa.
 
12.
Dz.U. 2016 poz. 2259 [2016], Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, Warszawa.
 
13.
Dz.U. 2017 poz. 10 [2017], Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2017 r. w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonują inni niż Prezes Rady Ministrów członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu, lub państwowe osoby prawne, Warszawa.
 
14.
Dz.U. 2019 poz. 2369 [2019], Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonują inni niż Prezes Rady Ministrów członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu lub państwowe osoby prawne, w tym jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, Warszawa.
 
15.
Filar D. [2020], Na błędnym kursie: polityka i gospodarka Polski w latach 2015–2020, Arche, Gdańsk.
 
16.
Grzegorczyk F. [2012], Przedsiębiorstwo publiczne (public undertaking) kontrolowane przez państwo. Zagadnienia konstrukcyjne, LexisNexis, Warszawa.
 
17.
GUBERNA – Instituut voor bestuurders [2014], The Belgian State as a Shareholder.
 
18.
House of Commons [2007], The Shareholder Executive and Public Sector Businesses, Committee of Public Accounts, London.
 
19.
Janoś K. [2019], Ministerstwo Skarbu Państwa – reaktywacja. “To będzie ministerstwo ds. krewnych i znajomych królika”, Money.pl, https://www.money.pl/gospodark... [dostęp: 27.11.2019].
 
20.
Kakowska-Mehring W. [2018], Czy można zarobić na PŻM? Port Gdynia w to wierzy, Trójmiasto. pl https://moto.trojmiasto.pl/Czy... [dostęp: 5.07.2020].
 
21.
Komisja Skarbu Państwa [2010], NPNW – pytania i odpowiedzi, materiał przedstawiony komisji, Warszawa.
 
22.
Kozarzewski P. [2019], Polityka właścicielska państwa w okresie transformacji systemowej. Próba syntezy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
 
23.
Leszczyńska B. [2017], Port Gdańsk ogłosił przetarg na studium modernizacji dróg wodnych, Gazetaprawna.pl, https://www.gazetaprawna.pl/ar..., port-gdansk-oglosil-przetarg-na-studium-modernizacji-drog-wodnych.html [dostęp: 5.07.2020].
 
24.
Lonczak J. [2015], Minister W. Karpiński: Chcemy zbudować czempiony narodowe, Nowiny24.pl, 30 kwietnia 2015, https://nowiny24.pl/minister-w... [dostęp: 23.11.2019].
 
25.
Norweskie Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Rybołówstwa [2015], Diverse and value-creating ownership, report to the Storting (white paper), Meld. St. 27 (2013–2014).
 
26.
Norweskie Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Rybołówstwa [2017], The State Ownership Report 2016.
 
27.
OECD [2005a], Wytyczne OECD dotyczące nadzoru korporacyjnego w przedsiębiorstwach publicznych, OECD Publishing, Paris.
 
28.
OECD [2005b], Corporate Governance of State Owned Enterprises: a survey of OECD countries, OECD Publishing, Paris.
 
29.
Oplustil K., Porzycki M. [2018], Polityka właścicielska państwa i prywatyzacja, [w:] Instytucje gospodarki rynkowej, Włudyka T., Smaga M. (red.), Wolters Kluwer, Warszawa.
 
30.
Postuła I. [2013], Nadzór korporacyjny w spółkach Skarbu Państwa, Wolters Kluwer, Warszawa.
 
31.
Premier.gov.pl [2017–2019], serwis internetowy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów [dostęp: 13.01.2017; 11.01.201; 5.11.2019; 6.12.2019].
 
32.
Prezes Prokuratorii Generalnej [2019], Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r., Warszawa.
 
33.
Romanowski M. [2015], Prawne aspekty zarządzania wartością w spółkach strategicznych, w: Zarządzanie wartością spółki kapitałowej, Bielecki J.K., Pawłowicz L. (red.), CeDeWu.pl, Warszawa.
 
34.
Rosiński K. [2019], Projekt: trzy nowe podmioty na liście spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa, Money.pl, https://www.money.pl/gospodark... [dostęp: 27.11.2019].
 
35.
Rzeczpospolita [2016], Strategia państwowego holdingu, 29 lutego 2016, B.
 
36.
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej [2019–2020], Ministerstwo Aktywów Państwowych: Główne zadania [dostęp: 10.12.2019; 5.07.2020].
 
37.
UK Financial Investments [2018], Annual Report and Accounts 2017–2018, London.
 
38.
UK Government Investments [2018], Annual Report and Accounts 2017–2018, London.
 
39.
Wilkowicz Ł. [2017], Rada ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa zatwierdza kandydatów jak leci, Gazetaprawna.pl, https://serwisy.gazetaprawna.p..., rada-dsspolek-z-udzialem-skarbu-panstwa-pol-tysiaca-zgod-w-pol-roku.html [dostęp: 15.02.2018].
 
40.
Wirtualny Nowy Przemysł [2016], Jackiewicz: holding i mały departament zamiast MSP, Wnp.pl, https://www.wnp.pl/finanse/jac... [dostęp: 27.11.2019].
 
41.
Wirtualny Nowy Przemysł [2019], Katowicki Holding Węglowy połączony ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń, Wnp.pl, https://www.wnp.pl/gornictwo/k... [dostęp: 27.11.2019].
 
eISSN:2300-5238
Journals System - logo
Scroll to top