REVIEW PAPER
Concepts for Reforming Poland’s State-Owned Enterprise Supervision System
More details
Hide details
1
Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Gdański, Polska
Submission date: 2020-02-03
Final revision date: 2020-07-08
Acceptance date: 2020-10-06
Publication date: 2020-12-30
Corresponding author
Dominik Aziewicz
Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Gdański, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824, Sopot, Polska
GNPJE 2020;304(4):135-157
KEYWORDS
JEL CLASSIFICATION CODES
ABSTRACT
The system for supervising state-owned enterprises in Poland has undergone substantial changes in recent years. In 2017, the Ministry of the Treasury was disbanded, and its powers were divided among several government ministers. Two years later, the previous centralised system was reinstated. At the same time, further modifications have been announced. The objective of this article is to propose a direction for further reforms based on the experience of both Poland and the world’s most developed economies. The research methods are a literature review, an analysis of ownership supervision systems in developed countries, with a particular emphasis on France, Britain and Norway; and an analysis of measures considered and implemented in Poland. The decentralised supervision system at work in Poland from 2017 to 2019 is described in extensive detail. The analysis shows that this system failed to live up to expectations. Weaknesses, as identified in research reports, included a lack of transparency and a blurred borderline between the ownership and regulatory functions of the state. This article offers some policy recommendations that highlight the need to separate the ownership function of the state, increase the independence of supervisory institutions and press ahead with privatisation.
REFERENCES (41)
1.
APE [2017], 2016–2017 Annual Report, Paris.
2.
Bałtowski M., Kozarzewski P. [2014], Zmiana własnościowa polskiej gospodarki 1989–2013, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
3.
Bałtowski M., Miszewski M. [2006], Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
4.
Bałtowski M. [2015], Ewolucja zakresu i roli polityki właścicielskiej państwa (1990–2014), Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 41.
5.
Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2014], Modele funkcjonowania i nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, Gospodarka Narodowa, 4(272).
6.
Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2018], Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
7.
Biuletyn Informacji Publicznej Rady Ministrów [2018], Rada do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, www.bip.kprm.gov.pl [dostęp: 15.02.2018].
8.
Biuro Komisji Sejmowych, Kancelaria Sejmu [2010], Biuletyn z posiedzenia Komisji Skarbu Państwa nr 150, Warszawa.
10.
Druk sejmowy nr 1053 [2016], Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, Warszawa.
11.
Druk sejmowy nr 3580 [2010], Projekt ustawy o zasadach wykonywania niektórych uprawnień Skarbu Państwa, Warszawa.
12.
Dz.U. 2016 poz. 2259 [2016], Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, Warszawa.
13.
Dz.U. 2017 poz. 10 [2017], Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2017 r. w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonują inni niż Prezes Rady Ministrów członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu, lub państwowe osoby prawne, Warszawa.
14.
Dz.U. 2019 poz. 2369 [2019], Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonują inni niż Prezes Rady Ministrów członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu lub państwowe osoby prawne, w tym jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, Warszawa.
15.
Filar D. [2020], Na błędnym kursie: polityka i gospodarka Polski w latach 2015–2020, Arche, Gdańsk.
16.
Grzegorczyk F. [2012], Przedsiębiorstwo publiczne (public undertaking) kontrolowane przez państwo. Zagadnienia konstrukcyjne, LexisNexis, Warszawa.
17.
GUBERNA – Instituut voor bestuurders [2014], The Belgian State as a Shareholder.
18.
House of Commons [2007], The Shareholder Executive and Public Sector Businesses, Committee of Public Accounts, London.
19.
Janoś K. [2019], Ministerstwo Skarbu Państwa – reaktywacja. “To będzie ministerstwo ds. krewnych i znajomych królika”, Money.pl,
https://www.money.pl/gospodark... [dostęp: 27.11.2019].
21.
Komisja Skarbu Państwa [2010], NPNW – pytania i odpowiedzi, materiał przedstawiony komisji, Warszawa.
22.
Kozarzewski P. [2019], Polityka właścicielska państwa w okresie transformacji systemowej. Próba syntezy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
23.
Leszczyńska B. [2017], Port Gdańsk ogłosił przetarg na studium modernizacji dróg wodnych, Gazetaprawna.pl,
https://www.gazetaprawna.pl/ar..., port-gdansk-oglosil-przetarg-na-studium-modernizacji-drog-wodnych.html [dostęp: 5.07.2020].
25.
Norweskie Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Rybołówstwa [2015], Diverse and value-creating ownership, report to the Storting (white paper), Meld. St. 27 (2013–2014).
26.
Norweskie Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Rybołówstwa [2017], The State Ownership Report 2016.
27.
OECD [2005a], Wytyczne OECD dotyczące nadzoru korporacyjnego w przedsiębiorstwach publicznych, OECD Publishing, Paris.
28.
OECD [2005b], Corporate Governance of State Owned Enterprises: a survey of OECD countries, OECD Publishing, Paris.
29.
Oplustil K., Porzycki M. [2018], Polityka właścicielska państwa i prywatyzacja, [w:] Instytucje gospodarki rynkowej, Włudyka T., Smaga M. (red.), Wolters Kluwer, Warszawa.
30.
Postuła I. [2013], Nadzór korporacyjny w spółkach Skarbu Państwa, Wolters Kluwer, Warszawa.
31.
Premier.gov.pl [2017–2019], serwis internetowy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów [dostęp: 13.01.2017; 11.01.201; 5.11.2019; 6.12.2019].
32.
Prezes Prokuratorii Generalnej [2019], Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r., Warszawa.
33.
Romanowski M. [2015], Prawne aspekty zarządzania wartością w spółkach strategicznych, w: Zarządzanie wartością spółki kapitałowej, Bielecki J.K., Pawłowicz L. (red.), CeDeWu.pl, Warszawa.
34.
Rosiński K. [2019], Projekt: trzy nowe podmioty na liście spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa, Money.pl,
https://www.money.pl/gospodark... [dostęp: 27.11.2019].
35.
Rzeczpospolita [2016], Strategia państwowego holdingu, 29 lutego 2016, B.
36.
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej [2019–2020], Ministerstwo Aktywów Państwowych: Główne zadania [dostęp: 10.12.2019; 5.07.2020].
37.
UK Financial Investments [2018], Annual Report and Accounts 2017–2018, London.
38.
UK Government Investments [2018], Annual Report and Accounts 2017–2018, London.
39.
Wilkowicz Ł. [2017], Rada ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa zatwierdza kandydatów jak leci, Gazetaprawna.pl,
https://serwisy.gazetaprawna.p..., rada-dsspolek-z-udzialem-skarbu-panstwa-pol-tysiaca-zgod-w-pol-roku.html [dostęp: 15.02.2018].
41.
Wirtualny Nowy Przemysł [2019], Katowicki Holding Węglowy połączony ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń, Wnp.pl,
https://www.wnp.pl/gornictwo/k... [dostęp: 27.11.2019].