Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) odgrywają kluczową rolę we wzroście i rozwoju gospodarczym znakomitej większości krajów. Wzbudza to wśród badaczy i decydentów duże zainteresowanie determinantami napływu BIZ. Spośród licznych propozycji teoretycznych teoria instytucjonalnego dopasowania BIZ, w której wyróżniono cztery grupy instytucji determinujących napływ inwestycji (społeczno-kulturowe, związane z systemem edukacji, rynkowe oraz rządowe), dotychczas nie była przedmiotem dyskusji w literaturze polskojęzycznej. Celem pracy jest przedstawienie założeń teorii instytucjonalnego dopasowania BIZ oraz dotychczasowej literatury empirycznej jej poświęconej, a także próba empirycznej weryfikacji tej teorii w kontekście krajów Europy Środkowej i Wschodniej w okresie 2004–2022. W badaniach empirycznych wykorzystano metody analizy danych przekrojowych (jak w oryginalnym badaniu) oraz panelowych z efektami stałymi. Dowiedziono, że w krajach Europy Środkowej i Wschodniej pierwszoplanową rolę w przyciąganiu BIZ odgrywają instytucje rynkowe. Napływ BIZ jest dodatnio związany z poziomem PKB per capita, populacją ogółem, populacją miejską oraz wpływami z tytułu podatków. Instytucje rządowe, związane z systemem edukacji oraz społeczno-kulturowe, wydają się mieć znaczenie marginalne. W oszacowaniach statystycznie istotne są także zmienne czasowe oraz opóźnione wartości napływu BIZ (w analizie panelowej). W przyszłych badaniach warto dokonać rewizji zmiennych uznawanych za reprezentatywne dla poszczególnych grup instytucji oraz przeanalizować rolę tempa zmian instytucjonalnych jako moderatora zależności między instytucjami a napływem BIZ.