PL EN
PRACA ORYGINALNA
Zróżnicowanie składów zarządów i rad nadzorczych polskich spółek akcyjnych
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Makroekonomii i Badań nad Rozwojem, Instytut Ekonomii, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska
 
 
Data nadesłania: 25-05-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 16-08-2021
 
 
Data akceptacji: 04-01-2022
 
 
Data publikacji: 31-03-2022
 
 
GNPJE 2022;309(1):79-95
 
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
D22
M10
 
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest analiza porównawcza zarządów i rad nadzorczych w spółkach akcyjnych w Polsce w latach 2001–2017 w zależności od struktury własności (państwowe vs prywatne). Użyto kryteriów: długość kadencji, płeć, wiek, narodowość członków zarządów i rad. Przedmiotem analizy są spółki akcyjne zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w latach 2001–2017 (ogółem 6489 spółek). Kadencje w zarządach spółek trwają średnio ok. dwa lata i trzy miesiące. W spółkach państwowych kadencje są krótsze o kilkanaście dni. Kadencje w radach nadzorczych trwają średnio dwa lata i sześć miesięcy i w spółkach prywatnych są dłuższe o ponad dwa miesiące w porównaniu ze spółkami państwowymi. Średni wiek kandydata w momencie powołania do zarządu i rad nadzorczych wynosi około 43,5 roku w przedsiębiorstwach prywatnych i około 45 lat w przedsiębiorstwach państwowych. Kadencje w zarządach i radach nadzorczych są zdominowane przez mężczyzn. W zarządach większą skalą niedoreprezentowania kobiet charakteryzują się spółki państwowe. Z kolei w radach nadzorczych niedoreprezentowanie kobiet jest większe w spółkach prywatnych. Z przeprowadzonych badań wynika, że cechy członków rad nadzorczych i zarządów są statystycznie istotnie różne w zależności od struktury właścicielskiej przedsiębiorstwa, jednak różnice te nie są duże.
REFERENCJE (74)
1.
Adamska A. [2013], Mechanizmy sprawowania kontroli w spółkach publicznych z udziałem Skarbu Państwa, Zarządzanie i Finanse, 11 (2): 186–199.
 
2.
Aluchna M. [2015], Własność a corporate governance. Systemy, rynki, przedsiębiorstwa, Poltext, Warszawa.
 
3.
Aluchna M., Aras G. [2018], Introduction, [w:] Aluchna M., Aras G., Women on Corporate Boards. An International Perspective, Routledge, London.
 
4.
Aluchna M., Koładkiewicz I. [2018], Dobre praktyki ładu korporacyjnego. Perspektywa rady nadzorczej, Organizacja i Kierowanie, 3: 11–31.
 
5.
Aluchna M., Krejner-Nowecka A., Tomczyk E. [2017], Własność skarbu państwa a obecność kobiet w radach nadzorczych. Badanie spółek notowanych na GPW w Warszawie, Organizacja i Kierowanie, 1: 103–118.
 
6.
Bacon J., Brown J. K. [1973], Corporate directorship practices: Role, selection, and legal status of the board, Conference Board, New York.
 
7.
Bałtowski M., Kozarzewski P. [2016], Formal and real ownership structure of the Polish economy: state-owned versus statecontrolled enterprises, Post-Communist Economies, 28(3): 405–419.
 
8.
Bałtowski M. [2015], Spółki Skarbu Państwa – próba typologii, [w:] Kidyba A. (red.), Spółki z udziałem Skarbu Państwa a Skarb Państwa, Wolters Kluwer, Warszawa: 11–28.
 
9.
Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2018], Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce, WN PWN, Warszawa.
 
10.
Beasley M. S. [1996], An empirical analysis of the relation between the board of director composition and financial statement fraud, The Accounting Review, 71(4): 443–465.
 
11.
Bertrand M., Black S. E., Jensen S., Lleras-Muney A. [2014], Breaking the glass ceiling? The effect of board quotas on female labor market outcomes in Norway, NBER Working Paper, w20256, http://www.nber.org/papers/w20....
 
12.
Bettio F., Verashchagina A., Mairhuber I., Kanjuo-Mrčela A. [2009], Gender Segregation in the Labour Market: Root Causes, Implications and Policy Responses in the EU, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
 
13.
Bilimoria D., Piderit S. K. [1994], Qualifications of corporate-board committee members, Group & Organization Management, 19: 334–362.
 
14.
Bohdanowicz L. [2011], Kobiety w organach statutowych polskich spółek publicznych: Podsumowanie badań, [w:] Współczesne problemy nadzoru korporacyjnego, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot: 227–239.
 
15.
Bohdanowicz L., Jeżak J., Matyjas Z. [2008], Wiek członków rad nadzorczych i zarządów oraz zróżnicowanie pod względem rad nadzorczych i zarządów polskich spółek publicznych, [w:] Rudolf S. (red.), Rola nadzoru korporacyjnego w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 259–280.
 
16.
Bureau van Dijk [2017], Amadeus database, https://amadeus.bvdinfo.com.
 
17.
Byrka-Kita K., Czerwiński M., Preś-Perepeczo A., Wiśniewski T. [2021], Does CEO Replacement at State-Owned Enterprises Matter? Evidence from the Polish Capital Market, Eastern European Economics, 59(2): 125–147.
 
18.
Byrka-Kita K., Czerwiński M., Preś-Perepeczo A., Wiśniewski T. [2018], Zmiana na stanowisku prezesa zarządu na polskim rynku kapitałowym, Organizacja i Kierowanie, 1: 11–34.
 
19.
Castro C. B., La Concha D., Dominguez M., Gravel J. V., Periñan M. M. V. [2009], Does the team leverage the board’s decisions?, Corporate Governance: An International Review, 17(6): 744–761.
 
20.
Domagała W. [2019], Segregacja zawodowa według płci w krajach OECD, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
 
21.
EMIS [2017], Emerging Markets Information Services, http://www.emis.com.
 
22.
Equilar [2018], CEO Tenure Drops to Just Five Years, https://www.equilar.com/blogs/....
 
23.
Fernández-Temprano M. A., Tejerina-Gaite F. [2020], Types of director, board diversity and firm performance, Corporate Governance, 20(2): 324–342.
 
24.
Fundacja Liderek Biznesu [2016], Kobiety we władzach spółek giełdowych w Polsce 2016. Czas na zmiany, Warszawa, https://www.fundacjaliderekbiz....
 
25.
Gliniecki B., Zaleska-Korziuk K. [2017], Report on Corporate Governance in State-Owned Enterprises – The Polish Perspective, Pro Publico Bono-Public Administration, 1: 98–115.
 
26.
GPW [2007], Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW, Załącznik do Uchwały Nr 12/1170/2007 Rady Giełdy z dnia 4 lipca 2007 r.
 
27.
Gruszczyński M. [2020], Women on Boards and Firm Performance: A Microeconometric Search for a Connection, Journal of Risk Financial Management, 13: 218.
 
28.
Gupta N. [2005], Partial privatization and firm performance, The Journal of Finance, 60: 987–1015.
 
29.
Hambrick D. C., Fukutomi G. D. S. [1991], The Seasons of a CEO’s Tenure, The Academy of Management Review, 16 (4): 719–742.
 
30.
Heidrick, Struggles [2011], Challenging Board Performance, European Corporate Governance Report.
 
31.
Hillman A., Cannella A., Paetzold R. [2000], The resource-dependence role of corporate directors: Strategic adaptation of board composition in response to environmental change, Journal of Management Studies, 37(2): 235–255.
 
32.
Hillman A. J., Cannella Jr. A. A., Harris I. C. [2002], Women and Racial Minorities in the Boardroom: How Do Directors Differ?, Journal of Management, 28(6): 747–763.
 
33.
Huang S., Hilary G. [2018], Zombie board: Board tenure and firm performance, Journal of Accounting Research, 56(4): 1285–1329.
 
34.
Huse M., Gabrielsson J. [2012], Board Leadership and Value Creation: An Extended Team Production Approach, [w:] Clarke T., Branson D. (red.), The SAGE Handbook of Corporate Governance, SAGE: 233–251.
 
35.
Johnson S. G., Schnatterly K., Hill A. D. [2013], Board composition beyond independence: social capital, human capital, and demographics, Journal of Management, 39(1): 232–262.
 
36.
Kalinowska-Nawrotek B. [2005], Dyskryminacja kobiet na polskim rynku pracy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
 
37.
Kaplan S. N., Minton B. A. [2012], How Has CEO Turnover Changed?, International Review of Finance, 12(1): 57–87.
 
38.
Kesner I. [1988], Directors’ Characteristics and Committee Membership: An Investigation of Type, Occupation, Tenure, and Gender, Academy of Management Journal, 31(1): 66–84.
 
39.
Kim K., Mauldin E., Patro S. [2014], Outside directors and board advising and monitoring performance, Journal of Accounting and Economics, 57: 110–131.
 
40.
Kirsch A. [2018], The gender composition of corporate boards: A review and research agenda, Leadership Quarterly, 29(2): 346–364.
 
41.
Kocenda E., Hanousek J. [2012], State ownership and control in the Czech Republic, Economic Change and Restructuring, 45: 157–191.
 
42.
Kodeks spółek handlowych [2000], Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. 2000 nr 94, poz. 1037.
 
43.
Koładkiewicz I. [2013], Rady nadzorcze – dobre praktyki ładu korporacyjnego. Doświadczenia polskie i zagraniczne, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
 
44.
Koładkiewicz I. [2014], Dobre praktyki ładu korporacyjnego oraz ich transfer do twardego prawa. Perspektywa interesariuszy polskiego rynku kapitałowego, Studia Prawno-Ekonomiczne, XCI(2): 193–212.
 
45.
Kosnik R. D. [1987], Greenmail: A study of board performance in corporate governance, Administrative Science Quarterly, 32(2): 163−185.
 
46.
Kozarzewski P. [2019], Polityka właścicielska państwa w okresie transformacji systemowej. Próba syntezy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
 
47.
Kuzman T., Talavera O., Bellos S. K. [2018], Politically induced board turnover, ownership arrangements, and performance of SOEs, Corporate Governance, 26(3): 160–179.
 
48.
Larcker D. F., Tayan B. [2018], CEO Succession: Data, CGRI Quick Guide Series Corporate Governance Research Initiative, September.
 
49.
Milliken F. J., Martins L. L. [1996], Searching for Common Threads: Understanding the Multiple Effects of Diversity in Organizational Groups, Academy of Management Review, 21(2): 402–433.
 
50.
Murphy K. J., Zabojnik J., Kevin J. [2006], Managerial Capital and the Market for CEOs, Queen’s Economics Department Working Paper, 1110.
 
51.
OECD [2020], Female share of seats on boards of the largest publicly listed companies, https://stats.oecd.org/index.a....
 
52.
Post C., Byron K. [2015], Women on Boards and Firm Financial Performance: A Meta-Analysis, Academy of Management Journal, 58: 1546–1571.
 
53.
Powell G. N., Butterfield D. A. [2015], The glass ceiling: what have we learned 20 years on?, Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 2(4): 306–326.
 
54.
Pye A. J. [2000], Changing scenes in, from and outside the board room: UK corporate governance in practice from 1989 to 1999, Corporate Governance, 8: 335−346.
 
55.
Pye A., Kaczmarek S., Kimino S. [2012], Changing Scenes in and around the Boardroom: UK Corporate Governance in Practice from 1989 to 2010, [w:] Clarke T., Branson D. (red.), The SAGE Handbook of Corporate Governance, SAGE: 255–284.
 
56.
Ruigrok W., Peck S., Tacheva S. [2007], Nationality and gender diversity on Swiss corporate boards, Corporate Governance, 15(4): 546–557.
 
57.
Saeed A., Belghitar Y., Yousaf A. [2016], Firm-level determinants of gender diversity in the boardrooms: Evidence from some emerging markets, International Business Review, 25(5): 1076–1088.
 
58.
Saeed A., Yousaf A., Alharbi J. [2017], Family and state ownership, internationalization and corporate board-gender diversity: Evidence from China and India, Cross Cultural & Strategic Management, 24(2): 251–270.
 
59.
Schoenman R. [2005], Captains or Pirates? State-Business Relations in Post-Socialist Poland, East European Politics and Societies, 19(1): 40–75.
 
60.
Sealy R., Vinnicombe S. [2012], Women and the Governance of Corporate Boards, [w:] Clarke T., Branson D. (red.), The SAGE Handbook of Corporate Governance, SAGE: 325–344.
 
61.
Sun X. S., Bhuiyan M. B. U. [2020], Board tenure: A review, Journal of Corporate Accounting & Finance, 31(4): 178–196.
 
62.
Szarzec K., Dombi A., Matuszak P. [2021], State-owned enterprises and economic growth: Evidence from the post-Lehman period, Economic Modelling, 99.
 
63.
Szarzec K., Nowara W., Żurek M. [2017], Forma własności a wyniki ekonomiczne największych przedsiębiorstw krajów Europy Środkowo-Wschodniej, Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics, 3: 89–114.
 
64.
Szarzec K., Totleben B., Piątek D. [2022], How Do Politicians Capture a State? Evidence from State-Owned Enterprises, East European Politics and Societies, 36(1): 141–172.
 
65.
Urbanek P. [2010], Rotacje zarządów polskich spółek publicznych w warunkach kryzysu gospodarczego, Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics, 1–2: 19–34.
 
66.
Urbanek P. [2014], Zmiany akcjonariatu a rotacja członków zarządu na przykładzie polskich spółek publicznych, Studia Ekonomiczne, 166: 228–237.
 
67.
Ustawa o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi [2000], Ustawa z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi, Dz.U. 2000 nr 26, poz. 306.
 
68.
Ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami [2016], Ustawa z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, Dz.U. 2016, poz. 1202.
 
69.
Ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym [2016], Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, Dz.U. 2016, poz. 2259.
 
70.
Vafeas N. [2003], Length of board tenure and outside director independence, Journal of Business Finance and Accounting, 30(7–8): 1043–1064.
 
71.
van Ees H., van der Laan G. [2012], Boards and Board Effectiveness, [w:] Clarke T., Branson D. (red.), The SAGE Handbook of Corporate Governance, SAGE: 183–195.
 
72.
Wang Y., Clift B. [2009], Is there a “business case” for board diversity?, Pacific Accounting Review, 21(2): 88–103.
 
73.
Westphal J., Zajac E. [1997], Defections from the inner circle: Social exchange, reciprocity and the diffusions of board independence in US corporations, Administrative Science Quarterly, 42(1): 161–183.
 
74.
Zelechowski D. D., Bilimoria D. [2004], Characteristics of Women and Men Corporate Inside Directors in the US, Corporate Governance an International Review, 12 (3): 337–342.
 
eISSN:2300-5238
Journals System - logo
Scroll to top