W UE rozpoczęto debatę na temat kształtu europejskiej polityki spójności (EPS) po roku 2020. Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne dla tej debaty są niekorzystne. Globalny kryzys ekonomiczny, który wystąpił po 2007 r., szczególnie dotkliwie dotknął Unię Europejską, zwłaszcza regiony słabe ekonomicznie i peryferyjne. Należy dodać do tego kryzys związany z uchodźcami, wzrost zagrożenia terrorystycznego i dążenia anty integracyjne. Stwarza to wyjątkowe wyzwanie dla przyszłości UE, a w szczególności dla EPS. Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi, jak ukształtować wyróżnioną strefę interwencji strukturalnej przy występowaniu wskazanych uwarunkowań zewnętrznych i dopasować ją do zmieniających się potrzeb. Artykuł przedstawia kluczowe elementy EPS, rzeczywiste procesy zachodzące w układzie terytorialnym UE i wskazuję na konieczność wzmocnienia terytorialnego wymiaru EPS. Ponieważ EPS wymaga udoskonalenia w artykule przedstawiono analizę i rekomendacje w zakresie zwiększenia jej kreatywności i elastyczności, niezbędnych uproszczeń w jej wdrażaniu i zwiększaniu jej efektywności. Artykuł przedstawia również problem finansowania EPS w aspektach: udziału w globalnym budżecie UE, kryteriów alokacji funduszy i terytorialnego wymiaru interwencji strukturalnej. Komplementarność i logika interwencji dla poszczególnych Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych jest zaprezentowana. W konkluzjach zawarto rekomendacje dotyczące procesu kształtowania polityki spójności po roku 2020.