PRACA ORYGINALNA
Regulacyjna rola państwa na przykładzie polskiego rynku usług telekomunikacyjnych i elektroenergetyki
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 30-06-2013
GNPJE 2013;264(5-6):43-67
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest analiza efektów regulacyjnych w obszarze cen oraz jakości świadczonych usług przez przedsiębiorstwa na rynku usług telekomunikacyjnych i sektorze elektroenergetycznym w Polsce w latach 2006-2011. W pracy podjęto ponadto próbę określenia, czy w badanych sektorach regulowanych, gdzie regulator wymusza na przedsiębiorstwach działania efektywnościowe, nie znajduje to odzwierciedlenia w spadku jakości świadczonych usług. Do realizacji tego celu wykorzystane zostały metody analizy opisowej oraz podstawowe metody statystyczne, tj. metody indeksowe. Analiza wykazała, że regulacja cen skupiała się na ustalaniu przez państwo pewnych podstawowych zasad, które powinny być przestrzegane przez przedsiębiorców w procesie ustanawiania oferty cenowej, zatwierdzaniu taryf oraz redukcji oczekiwań cenowych przedsiębiorstw. Na rynku usług telekomunikacyjnych polityka cenowa skupiała się głównie na rynku hurtowym, na obniżce tzw. opłat RIO, natomiast w sektorze elektroenergetycznym na działalności sieciowej i cenach energii elektrycznej dla odbiorców końcowych (celem była redukcja skali ich wzrostu). Skuteczniej politykę cenową (mierzoną spadkiem cen) realizował regulator na rynku usług telekomunikacyjnych. Wykreowany przez regulatora wzrost presji konkurencyjnej na rynku hurtowym i detalicznym oraz działania regulacyjne w odniesieniu do jakości usług spowodowały, że spadkowi cen towarzyszyła również poprawa standardów jakościowych. Chodzi tutaj o parametry wskaźników jakości, poszerzenie wachlarza usług i większą elastyczność ofert. Na rynku energii elektrycznej było odwrotnie. Ceny rosły (choć regulator mocno redukował oczekiwania cenowe przedsiębiorstw) a wprowadzenie regulacji bodźcowej wpłynęło ujemnie na jakość dostaw energii w Polsce, która pozostawała jedną z najgorszych w UE. Analiza wykazała, że regulatorzy winni większy nacisk położyć na regulację jakości usług. Na rynku usług telekomunikacyjnych konieczne wydaje się jednoznaczne określenie zadań instytucji w tym obszarze i dopasowanie katalogu wskaźników jakości i dostępności do realiów rynkowych. Tymczasem w sektorze elektroenergetycznym niezbędne jest rozpoczęcie stałego nadzoru wskaźników jakości, a nie doraźnych kontroli.