System rynkowy nie doprowadza samoczynnie do optymalnej alokacji dóbr publicznych. Wymiana rynkowa zawsze będzie prowadzić do niedoboru dobra publicznego w porównaniu z poziomem społecznie optymalnym. Autorzy stawiają tezę, że dobra publiczne w każdym sektorze gospodarki stanowią izomorficzny, społeczno-ekonomiczny system, który nie jest „czarną skrzynką”. Dlatego też, w celu określenia deficytu dóbr publicznych konieczna jest kwantyfikacja dostępnych ilości w relacji do jakości tych dóbr, ponieważ efektywność sektora publicznego nie jest tylko funkcją wysokości nakładów budżetowych. Niestety, nie ma w tym względzie powszechnie akceptowanej procedury badawczej, a uniwersalne metody kwantyfikacji dóbr publicznych w zasadzie nie istnieją. Celem artykułu jest opracowanie uniwersalnej metodyki w tym zakresie, biorącej pod uwagę ilość i jakość dóbr publicznych oraz ich waloryzację przez środki budżetowe. W części empirycznej autorzy zidentyfikowali różne modele finansowania ochrony zdrowia na przykładzie zbiorowości krajów OECD, odpowiadając na pytanie, na ile determinują one wartość dóbr publicznych w tym sektorze? Opracowano mierniki syntetyczne dla ilości i jakość dóbr publicznych, wykonano analizę skupień oraz wieloczynnikową analizę wariancji. Mimo iż badane systemy ochrony zdrowia są zróżnicowane i odzwierciedlają różne wybory o charakterze społecznym, to, jak pokazała przeprowadzona analiza, efektywny system ochrony zdrowia uzależniony jest nie tylko od wysokości, lecz również od struktury publicznego finansowania.