PRACA ORYGINALNA
Wpływ handlu międzynarodowego na wzrost gospodarczy
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 28-02-2013
GNPJE 2013;261(1-2):5-29
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest wyjaśnienie mechanizmów wpływu handlu międzynarodowego na poziom wzrostu gospodarczego w krótkim i długim okresie. Najpierw analiza odnosi się do teorii obfitości zasobów i wyjaśnia się teoretyczne przyczyny słabości dowodów empirycznych. Zastosowano skrzynkę Edgewortha w celu ukazania wszystkich podażowych mechanizmów dla prowadzenia handlu, co dzięki teorii handlu wewnątrzgałęziowego D.R. Davisa jest możliwe. Z tej analizy wynika, że handel wywołany różnymi zasobami czynników produkcji nigdy nie znajdzie odzwierciedlenia w zagregowanych makroekonomicznych danych empirycznych, dlatego, że jest zawarty w szerszej kategorii handlu motywowanego potrzebą zróżnicowania. Tylko wtedy, gdy handel nie występuje oraz gdy jest dalece niewystarczający teoria obfitości zasobów może się przyczynić do powstania nowych jego strumieni. Fakty te znane są już w aktualnej teorii handlu międzynarodowego, ale zaproponowane zostały pewne nowe rozwiązania techniczne oraz podano nowe niepodważalne wyjaśnienia.
W świetle powyższych ograniczeń, rozwija się model zaproponowany przez P.R. Krugmana, a inspirowany dobrze znaną formułą A.K. Dixita oraz J. Stiglitza dla handlu wynikającego z potrzeby zróżnicowania. Model ten jest uogólniany poprzez rozszerzenie jego podstaw na wszystkie czynniki, oprócz czynnika praca, który jako jedyny był tu wykorzystany przez P.R. Krugmana, m.in. w celu częściowego uratowania logiki bazującej na teorii obfitości zasobów; jednak mimo wszystko potwierdziła się konieczność zastosowania raczej funkcji typu Cobba-Douglasa. Udowadnia się, że podejście P.R. Krugmana do dóbr, jako doskonale symetrycznych w odniesieniu do funkcji użyteczności jest wykonalne oraz stanowi warunek umożliwiający wyrażenie funkcji użyteczności w jednostkach pieniężnych. To pozwala autorowi artykułu na wprowadzenie własnego modelu formalnego, wyjaśniającego jak handel międzynarodowy (i oczywiście handel międzyregionalny dla dużych krajów) wpływa na poziom wzrostu gospodarczego. Aby zakreślić granice zastosowania modelu, prezentuje się również długoterminowy wpływ handlu, w oparciu o tzw. Nową Geografię Ekonomiczną ww. autora z własnym wkładem dotyczącym sektorów słabo uzależnionych od czynnika praca należących do tzw. drugiego sektora.
Głównym wnioskiem z przeprowadzonej analizy jest fakt, że w danym momencie historii gospodarczej wzrost danej gospodarki jest ściśle związany z poziomem międzynarodowego i międzyregionalnego handlu i to zjawisko może być wykorzystane do walki ze spowolnieniami gospodarczymi. Jednocześnie jednak dochodzi do zróżnicowania w poziomie rozwoju gospodarczego w dłuższym okresie pomiędzy krajami i regionami, który to proces jednak zwalnia, dzięki rozwojowi i modernizacji przemysłów należących do drugiego sektora.