Celem artykułu jest dokonanie przeglądu determinant powstawania i motywów ekspansji przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych (PWU) oraz przedstawienie wyników autorskiego badania empirycznego dotyczącego tej tematyki, przeprowadzonego w Polsce. W artykule zaprezentowano omówienie głównych koncepcji teoretycznych dotyczących wczesnej internacjonalizacji przedsiębiorstw oraz najważniejsze klasyfikacje motywów ekspansji zagranicznej. Na podstawie literatury przedmiotu scharakteryzowano też podstawowe determinanty tworzenia przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych, obejmujące czynniki otoczenia, czynniki sytuacyjne oraz specyficzne cechy założycieli. W przedstawionym badaniu empirycznym wykorzystano metodę wywiadów indywidualnych w grupie menedżerów 10 małych i średnich przedsiębiorstw z różnych branż. Transkrypcje wywiadów przeanalizowano przy zastosowaniu analizy treści (content analysis), korzystając z opracowanego przez autorów zestawu kategorii. W powstawaniu badanych polskich PWU szczególnie istotną rolę odegrały determinanty związane z charakterystyką kierownictwa oraz umiejętnościami łączenia wcześniejszych doświadczeń z możliwościami istniejącymi na rynkach zagranicznych. Wśród motywów ekspansji zagranicznej najistotniejsze były tzw. proaktywne, natomiast motywy tzw. reaktywne traktowane były jako uzupełniające. Zgodność tych wyników z publikacjami zagranicznymi może świadczyć o podobieństwie procesów internacjonalizacji polskich i zagranicznych MŚP, co wymaga potwierdzenia w badaniach ilościowych.